تکنیک

Fetal MRI

انجام ام آر آی از جنین یکی ار پیچیده ترین آزمون های تصویربرداری ام آر آی است و نیازمند آمادگی بسیار دقیق بیمار، دقت عمل کارشناس ام آر آی و حضور پزشک رادیولوژیست حاذق حین انجام کار می باشد.

در موضوع آمادگی، مادر باید از 4 ساعت قبل از انجام آزمون ناشتا باشد و از گرسنگی زیاد یا پرخوری اجتناب نماید چرا که هر دو این موضوع ها سبب افزایش حرکت جنین می شود.

 

  • آرامش و راحتی مادر
  • تغذیه مناسب
  • کاهش مصرف مایعات به حداقل
  • تخلیه مثانه پیش از آغاز آزمون
  • کاهش نویزهای شنوایی
  • استفاده از بالش و کوسن مناسب برای راحتی مادر
  • تنظیم دمای اتاق برروی 24 درجه
  • حضور همسر در اتاق

در بالا موارد امادگی ذکر شده که واضح میباشد فقط در مورد ارتباط برقرار کردن با مادر نکته مهم توضیح کامل نوعازمون و چگونگی انجام ان و کاستن استرس مادر مهم است چرا که استرس باعث افزایش حرکات مادر و جنین میگردد.

پزیشن مادر بصورت supine و با پا بداخل مگنت قرار میگیرد هر چند که head first نیز منعی ندارد فقط برای ماههای اخر بارداری و جهت جلوگیری از ایجاد فشار بر روی IVC توسط رحم حامله با زاویه 20 درجه سمت چپ مادر قرار میگیرد.

 

پوشش منطقه مورد ازمایش بصورت کامل توسط کویل یا کویلها لازم است.

برای تصویر مقدماتی از سکانس t2haste به جای t1 flash استفاده گردد. از قرار گرفتن دقیق کویلبر روی منطقه مورد نظر مطمئن شوید و در صورت نیاز محل کویل را جابجا نمایید

همانطور که میدانید طراحی دستگاههای ام آر که بصورت جنرال مورد استفاده قرار دار ند بر مبنای تصویر برداری از بزرگسالان بوده لذا در مورد تصویربرداری از اطفال فارغ از پروتکلهای خاص که در دسترس میباشند همیشه با چالش هایی مواجه هستیم حال این مهم را زمانی که به جنین بسط میدهیم قضیه دشوارتر است معمولا در تصویر برداری مثلث طلایی زیر رو همه در نظر دارند که نهایت کیفیت را در هر سه ضلع ان مطالبه میکنیم. ما معمولا در fetal mri برای بدست اوردن یک تصویر مناسب با چالشهای بیشتری مواجه هستیم که میتوان از SNR شروع کرد.

نسبت سیگنال به نویز

ملاحظات برای یک دستگاه MRI با میدان مشخص:

  • نوع کویل دریافت کننده
  • پوزیشن کویل
  • اندازه ی مادر و فاصله از جنین
  • موقعیت جنین
  • پارامترهای اسکن

به حداکثر رساندن SNR

  • موقعیت بهینه ی کویل
  • تنظیم موقعیت کویل پس از اولین اسکن در صورت نیاز
  • استفاده از سکانس های اسپین اکو در صورت امکان
  • حداقل مقدار TE
  • افزایش میانگین سیگنال

آرتیفکت حرکتی

چالش دوم در تصویربرداری از جنین آرتیفکت حرکتی است که باز هم شامل مولفه های مادر و جنین می باشد. آرتیفکت حرکتی در این آزمون نیز اثر منفی داشته و ممکن است باعث ایجاد موارد زیر شود:

  • کاهش کیفیت تصویر
  • روی هم افتاده بخش های مختلف آناتومی یا پاتولوژی
  • پنهان کردن یا تظاهر پاتولوژی
  • کاهش دقت تشخیص
  • ایجاد تصویر غیر تشخیصی

مواردی که سبب افزایش حرکت مادر می شوند:

  • وضعیت ناراحت مادر
  • استرس
  • ارتباط کم

ویژگی های حرکت جنین:

  • غیرقابل پیش بینی است
  • غیرقابل کنترل است
  • به اندازه ی جنین وابسته است
  • در بافت های دارای جریان و حرکت او بیشتر است

ملاحظات ذر حرکت جنین:

  • سن بارداری
  • محدوده ی ناهنجاری های عصبی
  • استرس مادر
  • تغذیه ی مادر

استراتژی های کاهش آرتیفکت حرکتی:

  • آمادگی بیمار
  • بهینه سازی جمع آوری تصویر شامل : جمع آوری سریع اطلاعات، استفاده از تکنیک های مقاوم در برابر حرکت و استفاده از استراتژی های کاهش زمان اسکن
  • پس پردازش های پیشرفته ی تصویر

توجه داشته باشیم که اگر در حین اسکن جنین حرکت داشت اسکن را متوقف نکنید -هیچ تصویری را بواسطه وجود ارتیفکت پاک نکنید حتی اگر سکانس را تکرار کنید سعی نمایید تعداد اسلایس با سریهای کسب تصویر یکسان باشد تا هر اسلایس در یک جمع آوری اسکن شود و ریسک ثبت حرکت بین اسلایسها کمتر شود پنجره دید کمتر از 250mm انتخاب نشود مگر بنا به ضرورت و رعایت فاکتورهای جبرانی ناشی از این کاهش. معمولا ازمون بررسی جنین 35 تا 40 دقیقه زمان میبرد لذا مطالعه شما باید در این تایم کامل گردد.
داشتن ارتباط مداوم با مادر در طول اسکن بواسطه سیستم صوتی دستگاه -استفاده از پالس سکانسهای مناسب این ازمون وعدم استفاده
از مسئله ازمون و خطا. در این بررسی ام ار ای جنین معمولا بدنبال سونوگرافی و برای رد یا تایید یک تشخیص انجام میگردد که بطور معمول از دوره دوم بارداری به بعد قابل انجام میباشد لذا تا قبل از سه ماهگی قابل انجام و توصیه نمیباشد و منع انجام دارد.

 

مسایل مربوط به ایمنی

  • ایمنی مادر
  • میدان ثابت
  • تعویض گرادیان ها
  • نویز شنوایی
  • ارسال RF و SAR

استفاده از ماده حاجب

اگرچه هنوز هیچ اثر منفی ای از مواد حاجب گادولینیوم دار بر مادر و جنین مشاهده نشده است بهتر است از این مواد هرچه کمتر استفاده شود و مواد حاجب MRI نباید به صورت رایج برای بیماران باردار استفاده شود.

مزایا و معایب Fetal MRI

کاربرد Fetal MRI  در نمایش بعضی از پاتولوژی ها

 

 

 

 

 

 

تهیه کننده: جناب آقای مجید روشنفکر