شاید تا به حال از میان بیماری های شایع و غیرشایعی که نامشان را شنیده اید نام بیماری کرون برایتان ناآشنا باشد،کرون یک بیماری التهابی مزمن است که قسمت های مختلف دستگاه گوارش از دهان تا مقعد را درگیر می کند و باعث التهاب و زخم شدید مخاط روده می شود که گاه به انسداد کامل یا نسبی روده منجر می شود.در اغلب موارد این بیماری ناحیه انتهایی روده کوچک و روده بزرگ را درگیر می کند و التهاب در این منطقه می تواند باعث ایجاد فیستول، سوراخ شدن دیواره روده یا انسداد شود که تشخیص آن براساس علائم بالینی، معاینه فیزیکی، تصویر برداری روده و تست های آزمایشگاهی صورت می گیرد.
به طور معمول شایع ترین محل درگیری روده در بیماری کرون Terminal Ileum میباشد
MRE پروسیژری تخصصی جهت برسی بیماری کرون (روده کوچک ) میباشد.
مزایا
١- همانند سایر پروسیژرهای MRI بصورت Non invasive میباشد (در مقایسه با سایر مودالیته ها)
٢-علاوه بر برسی بیماری کرون امکان برسی وجود ضایعات کبد،پانکراس ،ادرنال وهمچنین ضایعات استخوانی را بادقت بالا فراهم میکند
٣-جهت برسی میزان پاسخ به درمان یا عود بیماری کرون مورد استفاده قرار میگیرد
سکانس T1 F.S Post Contrastدرتصویر بالا میزان کاهش در mural thickness را در تصویر b نسبت به تصویر a بعد از درمان نشان داده است
۴- کنتراست مورد استفاده در MRI به نسبت کنتراست مورد استفاده در CT مخاطرات به مراتب کمتری دارد.
۵-بین active inflammatory و fibrotic stricture به خوبی افتراق ایجاد میکند. (اهمیت این موضوع در نحوه درمان بیماری میباشد.)
۶-با توجه به اینکه Fistulae و Sinus Tracts ها در بیماران دارای active CD شایع هستند به کمک MRE به خوبی Fistul و Sinus Tracts قابل تشخیص وبرسی هستند.همانند تصویر زیر:
AxialTrue FISP image showing an enterocutaneous fistula between a loop of inflamed thickened small bowel (asterisk) and skin
Complication of penetrating disease: patient with active colitisshowing circumferential mural thickening and stratified mural enhancementof the proximal colon (asterisk), complicated by an ileopsoas abscess (arrows)
سوال اصلی در managment بیماران کرون برسی activity بیماریستمعمولا active inflammation ها به صورت افزایش ضخامت دیواره یا mural thickening خود را نمایان میکنند که این افزایش ضخامت به خوبی در تصاویر T1 F.s post contrast دیده میشوند.همانند تصویر زیر؛
محدودیت ها:
-مدت زمان انجام MRE نسبت به CTE طولانی تر است
٢-بیمار علاوه بر کنترل تنفس باید ترکیب پودر PEG واب معدنی را میل کندوالبته مدت بیشتری همکاری کند.
٣-در خانم های بارداردر ٣ ماه اول بارداری (first trimester)طبق گاید لاین های موجود بهتر است MRI انجام نشود
۴-در افرادی که دارای implantوmetalic object هستند.با توجه به سکانسهای مورد استفاده در MRE دچار مشکلات جدی خواهیم شد. بخصوص وقتی که در filed مورد تصویربرداری برداری باشند .
۵- و مهمترین اینکه؛در مراحل اولیه بیماری ممکن است mucosal change به اندازه ای نباشد که با سکانسهای مورد استفاد قابل تشخیص باشند.
آمادگی:
-عصر روز قبل از Exam بیمار ۱/۵ لیترترکیب اب معدنی وپودر PEG را میل میکند
٢-روز انجام Exam بیماربه مدت ۴-۶ ساعت باید ناشتا باشد.
٣-۴۵دقیقه قبل از شروع Exam بیمار باید مجدادترکیب ٢عدد پودر پگ محلول در اب را میل کند
محلول peg یک محلول ایزو اسموتیک دوفازی است که در تصاویر با وزن T1 تیره و در تصاویر با وزن T2 روشن دیده می شود و عملکرد عالی برای تصویربرداری روده ی کوچک دارد.
قبل از خوابیدن بیمار روی تخت MRI امپول Hyoscine بصورت IV جهت کاهش حرکات peristalsisوهمچنین Distentionبهتر لوپهای روده تزریق میکنیم
پوزیشن بیمار ——-Supine
اولین سکانس Coronal
اگر لوپ ها Distention کافی داشته باشند Exam رو شروع میکنیم در غیر این صورت بیمار مجددا چند لیوان اب میل میکند ودوباره سکانس قبل را تکرارمیکنیم.
سکانس های پالسی:
True Fisp (Fast Imaging with Steady State Precession)
کنتراست تصویر T2/T1 ولی T2 Appearance
سکانس True Fisp جهت delineation بین bowel وmesentery (کاربرد اصلی) و همچنین برسی wall thickening در لوپها مورد استفاده قرار میگیرد.همانند تصاویر زیر;
coronal True FISP in a patient (15 years old) shows extensive jejunal small bowel wall thickening (arrows);
Cine True FISP Balanced SSFP
در این سکانس میتوانیم حرکات روده رو به صورت Real -time مورد برسی قرار داد.
به کمک Cine True Fisp در بیماران کرون ضایعات بهتر detect میشوند
١-Stricture ها (تنگی ها) بهتر دیده میشوند
٢-در نواحی که لوپها خوب distend نشده اند بسیار کمک کننده میباشد.
اگر نواحی که خوب distend نشده اند حرکات پریستالسیس نرمال داشته باشند.ممکن است درگیر نباشند. برعکس نواحی درگیر پریستالسیس کمتری دارند.
Half Acquisision Single-Shot Turbo Spin Echo
دراین تکنیک به دلیل استفاده از روش Half Fourier که در ان از خاصیت قرینگی ذاتی داده های خام استفاده میشود. میزان سیگنال به نویز( SNR) کاهش ولی قدرت تفکیک فضایی ثابت باقی میماند.
نواحی درگیر در active inflammation ها به صورت نقاط high signal در تصاویر T2weighted خود را نشان میدهندکه میتواند به علت sub mucosal fat یا sub mucosal edema باشد
جهت افتراق sub mucosal fat و sub mucosal edema تصویر T2 F.S الزامی میباشد. اگر محدوده high signal در T2 F.S کاهش سیگنال داشت که احتمال زیاد Fat بوده
اگر بصورت high signal باقی ماند Sub mucosal edema است.
axial HASTE Tirmimage shows bowel wall is of intermediate signal (arrow) due submucosal oedema. Mesenteric oedema (asterisk) is also noted;
Axial HASTE image (A), post-gadolinium axial VIBE image (B),axial diffusion weighted (C) and ADC map (D) from an MR enterography show thickened, enhancing sigmoid colon suggestive of inflammation (arrows). The inflamed segment (arrows) shows restricted diffusion (bright on C and dark on D). It is to be noted that the normal ileal loops (arrowheads) do not show diffusion restriction
سکانس های پس از ماده ی حاجب:
تصاویر پس از ماده ی حاجب کنتراست در صفحه ی کورونال و با سکانس VIBE در ۴ فاز گرفته می شود.
۱-Without contrast
۲-arterial phase 25-30 s
۳-Portal Phase 55-60s
۴-delay phase 90-95s
تصاویر به ترتیب برای هر کدام از این فازها:
اهداف انجام آزمون DCE:
۱-Thickening and enhancement of bowel wall
۲-Mesenteric nodal Enhancement
۳-Any rim-enhancing fluid collection
۴-Fistulous
۵-Abscess
۶-Vessels
به طور کلی سکانسهای مورد استفاده در MRE:
۱-localizer
۲-T2 Haste -Coronal
۳-T2 Haste tirm Coronal
۴-T2-Trufi Coronal
۵-T2 Haste -Tra
۶-T2 Haste Sagital
۷-T1-fl2d-Tra
۸-B-ep2d-diff-abdomen-free-b
۹-Cine True Fisp 3plan
۹-T1-Vibe -F.S Coronal MC–4Phasic
۱۰-T1-fl2d-Tra-F.S
۱۱-T1-Vibe-F.S SAG
MR ENTEROCLYSISN روشی است که در ان محلول پگ از طریق Naso jejunal Cateter با سرعت بالا وارد روده میشود این روش در بیمارانی که توانایی میل کردن محلول پگ در اب را ندارند استفاده میشود و طبق مقالات موجود distension بهتری ایجاد میکند.
معادل سکانس ها در دستگاه های مختلف:
Siemens—–GE———-Philips
Trufi ==Fiesta=balanceFFE
Vibe. ===Lava===eThrive
Haste ====SSFSE====SSH
T1Flash====SPGR===T1 FFE
منبع: گروه تلگرام Optimizing MRI Sequences
تهیه کننده : جناب آقای نوید سرمست علیزاده
خیلی خوب بود ممنون ازشما
سلام شب بخیر
بسیار عالی، مبسوط و کاربردی. از استاد علیزاده بسیار سپاسگزارم.