ایمنی یک اسکن کلینیکی MRI:
تصویربرداری MR یکی از ایمن ترین روش های تصویربرداری امروزی، حتی در دستگاه های با قدرت میدان بالا است. اما
به هر حال پرسنل غیر MR، بیماران و سرپرست های قانونی بیماران باید همواره از حضور میدان مغناطیسی قوی آگاهی
داشته باشند. این میدان اگر نادیده گرفته شود می تواند در یک لحظه خطرناک باشد.
همانطور که گفته شد ایمنی MRI یک مسئله ی وسیع و پویا است. ما به شما مطالعه ی سایت www.mrisafety.com و کتاب
هایی در زمینه ایمنی MR را پیشنهاد می کنیم. موارد ایمنی در مورد بیماران مختلف و ایمپلنت ها در دستگاه های ۱٫۵ و ۳
تسلا با هم متفاوت می باشد. به همین منظور دوباره تاکید به،به روز رسانی همیشگی اطلاعات در این زمینه می نماییم.
در این قسمت در مورد مولفه های اساسی ایمنی MR در کارهای کلینیکی روزمره صحبت خواهیم کرد. به سه مولفه ی ایمنی MRI طبق موارد زیر توجه کنید:
- ایمنی پرسنل MR
- ایمنی بیماران و افراد غیر پرسنل
- ایمنی سیستم MR
- سایر ملاحظات
ایمنی پرسنل MRI:
آموزش ایمنی MR معمولا توسط کارفرما برای پرسنل فراهم می شود. این آموزش ها باید توسط یک سازمان قانونی و حتی
برای پرسنلی که تازه وارد بخش MRI شده اند نیز فراهم گردند و باید در دوره های منظم تکرار شوند. این آموزش ها باید
برای کسانی که پرسنل MR نیستند ولی با بخش MR سروکار دارند همچون پرستاران، فیزیست ها، گارد امنیتی بیمارستان،
خدمه، آتش نشانان و … فراهم شود. به علاوه کارشناسان MR باید آموزش های ایمنی مختص دستگاه موجود در کلینیک خود
را از روی راهنماهای آن دستگاه مطالعه نمایند. از دیگر موارد ایمنی وجود برچسب ها و علائم هشداردهنده بر روی مکان
هایی که در معرض دید باشند و همچنین طراحی درست اتاق کنترل به گونه ای که کارشناس MR روی درب ورودی اتاق
مگنت اشراف داشته باشد، است.
ایمنی بیماران و افراد غیرپرسنل:
از مهم ترین دغدغه و وظایف ما ایمنی بیمار است. برای هر اسکن MR بیمار و حتی همراه بیمار باید فرمی به نام رضایت
نامه ی آگاهانه را پر کنند و در آن باید بیمار و همراه جداگانه، در صورت وجود عمل جراحی، داشتن انواع ایمپلنت و تاریخچه
ی سلامتی خود را بیان نمایند. در برخی کشورها برای انجام اسکن پر کردن این فرم برای همراه بیمار نیز ضرورت دارد و
بدون پر کردن آن اسکن انجام نمی شود. همچنین بیمار و همراه بیمار باید بدانند که در هر نقطه ای از انجام اسکن MR می
توانند آن را کنسل کنند.
نمونه ی این فرم را از مراجع مختلف می توان تهیه نمود و ملاحظات خاص مربوط به کلینیک خودمان را به آن اضافه کنیم.
پس از پر کردن این فرم باید کارشناس MR نزد بیمار مراجعه نموده و در صورت وجود سوال یا توضیح به بیمار در مورد
بخشی از سوالات فرم، همچنین راجع به روند انجام تصویربرداری MR نظیر مدت زمان انجام آزمون، تاثیرات ناخواسته مانند
تحریک اعصاب محیطی (PNS) سر و صدای دستگاه و … توضیح بدهد و موارد موجود در فرم را تایید کند.
پرسنلی که در بخش های دیگر بیمارستان یا مرکز مشغول به کار هستند نیز به هیچوجه بدون گذراندن آموزش مربوط به ایمنی
MRنباید وارد اتاق مگنت شوند. به طور کلی به جز کارشناس MR هر کس دیگری برای ورود به اتاق مگنت باید توسط
کارشناس مورد غربالگری قرار گیرد.
مواردی که قبل از انجام اسکن باید در اتاق انتظار انجام شود:
- موارد موجود در فرم و نحوه پر کردن آن را برای بیمار توضیح دهید.
- فرم را همراه بیمار بازخوانی نمایید و در صورت داشتن هر نوع استیمولاتور نظیر عصبی، استخوان و ..، کلیپس
آنوریسم، دریچه ی قلبی، باتری قلبی و هر نوع ایمپلنت فلزی از قبیل ایمپلنت شنوایی یا بینایی، از بیمار در مورد آن
سوال کنید. - اگر بیمار حامله یا مشکوک به حاملگی باشد، قبل از انجام آزمون MRIبا رادیولوژیست مرکز مشورت نمایید. البته
تصمیم گیرنده ی اصلی خود بیمار و سرپرست قانونی بیمار می باشند، اما مزایا و ریسک ها باید به این افراد قبل از
انجام آزمون و توسط فیزیست یا رادیولوژیست توضیح داده شود. - اگر بیمار قبلا در جاهایی که با فلزات سروکار دارند مشغول به کار بوده باشد باید بیشتر دقت نموده و از او در مورد
حوادث مرتبط با کار و وجود براده یا ترکش یا تراشه در بدن او سوال کنید. - از بیمار بخواهید لباس خود را با گان موجود در مرکز تعویض کند و هرگونه اشیای فلزی نظیر جواهرات، سنجاق
سر، ساعت، گوشی موبایل و … را همراه نداشته باشد. - در صورت امکان بدن بیمار را با دتکتور های فلزی مورد بررسی قرار دهید تا چیز فلزی فراموش نشده باشد.
- بیماران تحت مراقبت و اورژانسی باید ابتدا روی تخت سازگار با MRIقرار داده شده و سپس وارد اتاق مگنت
شوند.این بیماران نیز قبل از ورود حتما باید توسط دتکتور های فلزی بررسی شوند تا اجسام فلزی، تیوب اکسیژن و
… همراه نداشته باشند.
مواردی که باید در اتاق مگنت و قبل از انجام اسکن انجام شود:
زمانی که غربالگری بیمار تمام شد، اگر موردی وجود داشت حتما با رادیولوژیست مشورت کنید. اگر بیمار هر نوع
ایمپلنتی داسته باشد تا زمانی که ایمنی آن ایمپلنت تایید نشده باشد او را داخل اتاق مگنت نبرید. در صورتی که بیمار از هر
نظر برای انجام اسکن ایمن بود مراحل زیر را دنبال کنید:
- تخت دستگاه MRرا پایین بیاورید تا بیمار روی تخت دراز بکشد.
- بین عضو مورد مطالعه و کویل استفاده شده پد های حفاظتی قرار دهید.
- محافظ گوش اسفنجی و سازگار با MRIبه بیمار داده و عملکرد آن در کاهش صدای دستگاه را به بیمار توضیح
دهید. پیشنهاد ما برای آرامش بیمار استفاده از هدفون و پخش یک موسیقی آرام می باشد. - به بیمار بگویید چشم خود را هنگام سانتر بیمار و روشن شدن لیزر دستگاه ببندد.
- برای رفع ریسک سوختگی RFبین بدن بیمار و استوانه ی مگنت، پد ایمنی قرار دهید.
- هنگام قرار دادن کویل سیم کویل را بکشید تا پیچی در آن به وجود نیاید و از تشکیل حلقه جلوگیری شود و از
تماس مستقیم بین کابل و پوست جلوگیری شود. - زنگ آلارم را به بیمار بدهید و عملکرد آن و نحوه فشردن آن در صورت نیاز و اضطرار (حس سوختگی، ترس
از محیط بسته،در،حالت تهوع و …) را به بیمار توضیح دهید. قبل از اسکن نیز یک بار این آلارم را با بیمار
تست کنید. - برای اطمینان از عدم ایجاد تحریک اعصاب محیطی چک کنید بیمار دستها و پاهایش را به صورت حلقه در
تماس نگه نداشته باشد.
مواردی که برای تضمین ایمنی سیستم MR باید انجام دهیم:
قطعا ایمنی بیمار و افراد دیگر در بخش اولویت اول می باشد اما بهتر است موارد ایمنی سیستم را نیز به درستی انجام دهیم:
- خطوط تعیین کننده ی اتاق اسکنر MR و خط ۵ گوس همراه با علایم قابل فهم باید به وضوح ایجاد شده باشند.
- باید درب و کف اتاق مگنت با تابلوهای قابل فهم و واضح نشان دهنده ی وجود میدان مغناطیسی قوی و خطرات ورود
بدون اجازه علامت گذاری شده باشد. - کارشناس MR باید دید مستقیم روی درب ورودی اتاق مگنت داشته باشد.
- تمامی پرسنل سایر بخش های بیمارستان باید در مورد خطرات وجود میدان مغناطیسی قوی آموزش دیده باشند.
- برای مگنت های ابر رسانا، باید دکمه ی کوئنچ یا تخلیه ی هلیوم در دسترس و در جای مشخص قرار گرفته باشد و
پرسنل MR نیز باید در مورد نحوه استفاده و کارایی آن آموزش دیده باشند. - برای بررسی ایمنی دستگاه باید مواردی چون کیفیت منبع تغذیه ی دستگاه، درجه حرارت، سطح هلیوم و … باید به
صورت دوره ای مورد بازدید قرار گیرد. - هر وسیله ی غیرسازگار با MRI نباید در اتاق مگنت وجود داشته باشد، از قبیل تجهیزات مخاطره آمیز فرومگنتیک
مثل کپسول اکسیژن و ویلچر.
برخی ملاحظات مهم:
ایمنی MRیک مسئله ی پویا است و پرسنل MR از قبیل کارشناسان، سوپروایزرها و رادیولوژیست ها باید به صورت
دوره ای اطلاعات خود را در این مورد به روز کنند. به دلیل استفاده ی روزافزون MRI در زمینه بیماری های مختلف،
ایمپلنت های مختلف نیز با MRI سازگار می شوند. با این حال هیچ تضمینی در این زمینه وجود ندارد. به طور مستقیم شما
مسئول شناسایی ایمپلنت های مختلف و ایمنی آن قبل از اجازه ی ورود بیمار به اتاق مگنت می باشید. در این قسمت مسائلی
را در مورد موارد منع شده MRI بررسی می کنیم:
