حاملگی

بیماران حامله و آزمون MRI:

تصویربرداری MRI از بیش از ۳۰ سال پیش برای تصویربرداری ابنورمالی های مادر و جنین استفاده می شده است و در این مسیر ابزار سودمندی برای بررسی بیماری این دو به شمار می رود.

در ابتدای این امر برخی مشکلات تکنیکی به دلیل حرکات جنین داخل شکم مادر وجود داشت،ولی بهبود تکنولوژی مثل استفاده از گرادیان های با عملکرد عالی و سکانس های پالسی سریع کمک شایانی به رفع این امر نمود. پس از آن استفاده از این تصویربرداری برای جنین و مادر گسترش فراوانی یافت.

بارداری و ایمنی MRI:

امروزه اگر صحبتی راجع به این امر که یک بیمار حامله باید تصویربرداری MRI انجام دهد شنیدید نباید تعجب کنید، زیرا در برخی موارد این امر بسیار ضروری است. مسائل ایمنی شامل بررسی اثر زیستی میدان مغناطیسی قوی مگنت دستگاه روی بیمار و جنین، همچنین اثر عملکرد گرادیان ها و پالس های RF و اثرات ترکیبی اینها می باشد.

در مورد این اثرات در آزمایشگاه های خاصی روی حیوانات کارهای تحقیقاتی صورت گرفته است که در بیشتر این مطالعات ایجاد اثر سوء در اثر استفاده از تصویربرداری MR صورت نگرفته است ولی تعداد کمی وجود این اثرات را تایید کرده اند. اما سوال این است که آیا این نتایج را می توان به موارد انسانی نیز تعمیم داد؟

در مطالعات روی نمونه های انسانی هیچ گونه موردی مبنی بر اثر سوء تصویربرداری MR روی مادر و جنین به صورت ناتوانی، رشد ابنورمال، مشکلات شنوایی و … به صورت اثبات شده مشاهده نشده است.

خط مشی ها برای استفاده از تصویربرداری MR برای بیماران حامله:

طبق گایدلاین منتشر شده در جلسه ی کمیته ی ایمنی انجمن تصویربرداری MRI در سال ۱۹۹۱ تصویربرداری MR از بیماران حامله در مواردی باید مورد استفاده قرار بگیرد که سایر روش های تشخیصی غیر یونیزان کافی نبوده یا تصویربرداری MR اطلاعاتی فراهم می کند که برای این اطلاعات بیمار باید تحت روش های تشخیصی یونیزان قرار گیرد. برای انجام تصویربرداری MR نیز باید موارد به بیمار توضیح داده شود و رضایت آگاهانه از وی گرفته شود. ضمنا فراموش نکنیم تمامی این گایدلاین ها مرتبط با دستگاه های با قدرت میدان تا ۳ تسلا می باشد.

برای گرفتن تصمیم کلی در رابطه با استفاده از MRI برای بیماران باردار باید ابتدا به یک سری سوال که نسبت سودمند به زیان آور بودن این روش را نشان می دهد پاسخ داد:

• آیا سونوگرافی برای تشخیص رضایتمندی ایجاد می کند؟
• آیا تصویربرداری MRI برای نشان دادن بیماری به درستی عمل می کند؟
• آیا انجام اینترونشن قبل از انجام MRI ممکن خواهد بود؟

در مورد تصویربرداری MRI ، در موارد زیر نباید استفاده از این روش منع شود:

• بیماران با علائم فعال مغز و نخاع که نیاز به تصویربرداری MRI دارند
• بیماران دارای تومور که نیاز به MRI دارند
• بیماران با علائم فعال بیماری در ناحیه ی شکم و قفسه سینه و لگن که سونوگرافی اطلاعات کافی به دست نمی دهد
• در موارد خاص مشکوک به ابنورمالی ها یا اختلالات پیچیده ی جنین

موارد فوق برگرفته از وبسایت معتبر mrisafety.com می باشد.

در منبعی دیگر برای ایمنی در حاملگی موارد زیر ذکر شده که مشابه مطالب بالا می باشد:

امروزه اطلاعاتی مبنی بر منع بودن حاملگی برای انجام MRI در دسترس نیست. اما برای پیشگیری معمولا در سه ماهه
ی اول بارداری انجام اسکن MR منع شده است. فقط در صورتی که انجام MR مزایای بیشتری نسبت به ریسک موجود
داشته باشد می توان این آزمون را انجام داد. تمام موارد بالا برای پرسنل MR حامله نیز صدق می کند. آن ها نیز باید از
ورود به اتاق مگنت و ماندن در اتاق حین انجام اسکن تا حد امکان منع شوند. در صورت لزوم برای انجام MR باید از
تزریق ماده ی حاجب جلوگیری شود و همچنین آزمون در سریع ترین حالت ممکن انجام شود. پس از تمامی این موارد باید
چک لیست زیر برای بیماران حامله فراهم شود:

• اگر خطر جانی برای بیمار حامله وجود داشته باشد
• در صورتی که سایر روش های تشخیصی غیر یونیزان کافی نمی باشند
• اگر آزمون MRI اطلاعات حیاتی برای زندگی مادر یا بچه در بر دارد و در صورت عدم انجام MRI،
  بیمار باید تحت تابش یونیزان قرار گیرد
• اگر علایم بیمار بیماری مغز و اعصاب را نشان می دهد
• در صورت مشکوک بودن به بیماری های خطرناک همچون سرطان
• در صورتی که قرار به سقط جنین باشد
• به هیچ وجه از تزریق ماده حاجب به صورت روتین در آزمون بیماران حامله استفاده نشود. هر مورد باید
  جداگانه بررسی شود. هرگونه تصمیم برای انجام تزریق باید همراه با یک آنالیز مقایسه خطرات و فواید به
  صورت علمی باشد.