طرح ریزی انجام یک MRI مفصل TMJ
مقدمه:
MRI یکی از مفیدترین و رایج ترین مدالیته های تصویربرداری از مفصل تمپورومندیبولار بوده و در مقایسه با CT و آرتروگرافی، کنتراست بافتی بهتر برای دیدن بافت نرم و ساختارهای مفصلی این مفصل می دهد. از مزایای این روش به آرتروگرافی نیز دیدن دیسک مفصلی بدون نیاز به تزریق ماده ی حاجب است. البته استفاده از کویل و پروتکل صحیح تصویربرداری نقش مهمی در تصویربرداری MRI از TMJ ایفا می کند.
آناتومی TMJ:
این مفصل یک مفصل سینوویال بین کندیل مندیبل و قسمت اسکواموس استخوان تمپورال است. سطح مفصلی مندیبل کندیل آن نامیده می شود و بیضوی شکل است. قسمت حفره ی مندیبولار استخوان تمپورال ترکیبی از فوسای مفصلی مقعر و برجستگی محدب است. منیسک یک ساختار زینی شکل است که بین این دو درون مفصل قرار می گیرد. منیسک از سه قسمت تشکیل شده است. باند خلفی، قسمت میانی و باند قدامی.
اندیکاسیون های انجام MRI از TMJ:
- حرکات نامنظم فک و سختی در باز و بسته شدن دهان
- درد در هنگام صحبت کردن، جویدن و یا باز کردن بیش از حد دهان
- سردرد در اثر باز و بسته کردن دهان
- صدای کلیک در هنگام بازو بسته کردن دهان
- درد گوش در قسمت قدامی و تحتانی بدون وجود عفونت در گوش
- درد در ناحیه ی فک، دندان، گردن و شانه
- درد فک یا دندان پس از بیدار شدن از خواب
- سختی در جویدن
کانترا اندیکاسیون های انجام این آزمون:
- هر ایمپلنت فعال الکتریکی، مکانیکی؛ مغناطیسی نظیر باتری قلبی، پمپ انسولین، تحریک کننده های عصبی و ایمپلنت های گوش
- کلیپس های آنوریسم داخل مغزبه غیر از مواردی که از جنس تیتانیوم است.
- حاملگی (البته باید مزیت نسبت به ریسک سنجیده شود)
- کلیپس های جراحی فرومغناطیس
- اجسام خارجی فلزی داخل چشم.
- ‘وجود گلوله در بدن بیمار
آمادگی بیمار:
- قبل از ورود بیمار به داخل اتاق اسکنر باید کتبا از وی رضایت آگاهانه گرفته شود.
- از بیمار درخواست گردد تا تمامی اجسام فلزی همراه از قبیل سکه کلید و … را همراه نداشته باشد.
- از بیمار درخواست می شود لباس خود را دراورده و گان بیمارستانی بپوشد.
- برای بیماران کلاستروفوبیک در صورت امکان یک همراه وجود داشته باشد
- به بیمار ضرورت ثابت نگه داشتن و حرکات ممکن طی آزمون و طولانی بودن زمان آزمون را توضیح داده و از نظر روانی وی را آماده کنید.
- از هدفون و یا چوب پنبه ی محافظ گوش برای بیمار استفاده گردد و برای راحتی بیشتر برای بیمار موزیک پخش گردد.
- نحوه ی انجام MRI برای بیمار توضیح داده شود.
- به بیمار اهمیت ثابت نگه داشتن عضو مورد نظر حین تصویربرداری را توضیح داده و از وی درخواست کنید.
- به وزن بیمار توجه داشته باشید.
پوزیشن دهی بیمار برای انجام این آزمون:
- طاقباز و head first
- سر بیمار داخل کویل سر قرار گرفته و با گذاشتن پد کنار سر آن را بی حرکت می نمائیم.
- از پد زیر زانو برای راحتی بیشتر بیمار استفاده می کنیم.
- لیزر دستگاه را روی گلابلا سانتر می کنیم.
پروتکل، پارامتر و طرح ریزی پیشنهادی برای انجام این آزمون:
لوکلایزر:
در ابتدا باید تصاویر لوکالایزر را در سه صفحه به عنوان راهنما بگیریم و سایر سکانس ها را با کمک این تصاویر و از روی آن طرح ریزی کنیم.
تصاویر لوکالایزر معمولا تصاویر با رزولوشن پایین و با وزن T1 هستند و در کمتر از ۲۵ ثانیه گرفته می شوند.
آگزیال T2 TSE:
تصاویر آگزیال را از روی تصاویر ساجیتال بچینید. مقاطع را به موازات کام سخت قرار دهید. پوشش مقاطع باید به قدری باشد که از کورپوس کالوزوم تا خط زاویه ی فک تحتانی را بپوشاند. قرارگیری مقاطع را روی دو صفحه ی دیگر نیز چک کنید.
در تصویر کورونال چک کنید که اگر سر بیمار دارای زاویه قرار گرفته باشد برش های خود را کمی بچرخانید تا عمود بر ساقه ی مغز قرار بگیرد.
پارامترها:
لوکالایزر های پلنینگ TMJ:
لوکالایزرهای ساجیتال را روی صفحه ی آگزیال بچینید. برای لوکالایزرهای سمت راست برش را عمود بر کندیل مندیبل راست قرار دهید. برای لوکالایزرهای سمت چپ برش را عمود بر کندیل مندیبل چپ قرار دهید. موقعیت مقاطع را در دو صفحه ی دیگر نیز چک کنید. لوکالایزرهای کورونال را در صفحه ی آگزیال بچینید. برش ها باید به موازات خطی که از کوندیل مندیبل دو طرف می گذرد عبور کند. موقعیت این برش را نیز در صفحه ی ساجیتال چک کنید. حداکثر میدان دید این لوکالایزرها باید ۲۸۰ باشد.
کورونال PDW از TMJ راست:
تصاویر کورونال را از روی صفحه ی آگزیال و به موازات کندیل مندیبل راست بچینید. موقعیت برش ها را در دو صفحه ی دیگر نیز چک کنید. در صفحه ی ساجیتال چک کنید برش به موازات راموس و کندیل مندیبل قرار گرفته باشد. پوشش برش ها باید به قدری باشد که تمام TMJ راست را از برجستگی مفصلی تا خط اینترنال آدیتوری میاتوس پوشش دهد
پارامترها:
کورونال PDW از TMJ چپ:
تصاویر کورونال را از روی صفحه ی آگزیال و به موازات کندیل مندیبل چپ بچینید. موقعیت برش ها را در دو صفحه ی دیگر نیز چک کنید. در صفحه ی ساجیتال چک کنید برش به موازات راموس و کندیل مندیبل قرار گرفته باشد. پوشش برش ها باید به قدری باشد که تمام TMJ چپ را از برجستگی مفصلی تا خط اینترنال آدیتوری میاتوس پوشش دهد
پارامترها:
ساجیتال PDW از TMJ راست با دهان بسته:
تصاویر ساجیتال را از روی صفحه ی آگزیال و عمود بر کندیل مندیبل راست بچینید. موقعیت برش ها را در دو صفحه ی دیگر نیز چک کنید. در صفحه ی کورونال چک کنید برش به موازات راموس و کندیل مندیبل قرار گرفته باشد. پوشش برش ها باید به قدری باشد که تمام TMJ راست را از خارج تا داخل مفصل پوشش دهد
پارامترها:
ساجیتال PDW از TMJ چپ با دهان بسته:
تصاویر ساجیتال را از روی صفحه ی آگزیال و عمود بر کندیل مندیبل چپ بچینید. موقعیت برش ها را در دو صفحه ی دیگر نیز چک کنید. در صفحه ی کورونال چک کنید برش به موازات راموس و کندیل مندیبل قرار گرفته باشد. پوشش برش ها باید به قدری باشد که تمام TMJ چپ را از خارج تا داخل مفصل پوشش دهد
پارامترها:
ساجیتال STIR از TMJ راست با دهان بسته:
تصاویر ساجیتال را از روی صفحه ی آگزیال و عمود بر کندیل مندیبل راست بچینید. موقعیت برش ها را در دو صفحه ی دیگر نیز چک کنید. در صفحه ی کورونال چک کنید برش به موازات راموس و کندیل مندیبل قرار گرفته باشد. پوشش برش ها باید به قدری باشد که تمام TMJ راست را از خارج تا داخل مفصل پوشش دهد
پارامترها:
ساجیتال STIR از TMJ چپ با دهان بسته:
تصاویر ساجیتال را از روی صفحه ی آگزیال و عمود بر کندیل مندیبل چپ بچینید. موقعیت برش ها را در دو صفحه ی دیگر نیز چک کنید. در صفحه ی کورونال چک کنید برش به موازات راموس و کندیل مندیبل قرار گرفته باشد. پوشش برش ها باید به قدری باشد که تمام TMJ چپ را از خارج تا داخل مفصل پوشش دهد
پارامترها:
به منظور تهیه ی تصاویر دهان باز از TMJ باید یک بایت بلاک داخل دهان بیمار قرار داده شود و باید به قدری بزرگ باشد که دهان بیمار را کاملا باز نگه دارد.
ساجیتال PDW از TMJ راست با دهان باز:
تصاویر ساجیتال را از روی صفحه ی آگزیال و عمود بر کندیل مندیبل راست بچینید. موقعیت برش ها را در دو صفحه ی دیگر نیز چک کنید. در صفحه ی کورونال چک کنید برش به موازات راموس و کندیل مندیبل قرار گرفته باشد. پوشش برش ها باید به قدری باشد که تمام TMJ راست را از خارج تا داخل مفصل پوشش دهد
پارامترها:
ساجیتال PDW از TMJ چپ با دهان باز:
تصاویر ساجیتال را از روی صفحه ی آگزیال و عمود بر کندیل مندیبل چپ بچینید. موقعیت برش ها را در دو صفحه ی دیگر نیز چک کنید. در صفحه ی کورونال چک کنید برش به موازات راموس و کندیل مندیبل قرار گرفته باشد. پوشش برش ها باید به قدری باشد که تمام TMJ چپ را از خارج تا داخل مفصل پوشش دهد
پارامترها:
منبع: mrimaster.com
تهیه کننده: حسین جمله